Bel kayması bir omurun diğer omurun üzerinden öne ya da arkaya kayması durumudur. Doğumsal nedenlere bağlı görülebildiği gibi travmadan ya da yaşlanmadan da kaynaklanabilir. Tedavi yönteminin belirlenmesinde kaymanın hareketli olup olmaması önemlidir. Eğer kayma hareketliyse bel kayması ameliyatına başvurmak gerekirken hareketsiz bir kayma mevcutsa ameliyatsız tedavi yöntemleri uygulanabilir. Tanısı bel MR’ıyla konulur, hareketli olup olmadığına fonksiyonel röntgenle bakılır.
Bel kayması doğumsal, yaşlılık ve travma gibi üç ana nedene bağlı görülebilir. Bazı kişilerin omurga yapısında doğuştan gelen zayıflıklar ve güçsüzlükler vardır. Özellikle adölesan dönemden sonra belirti vermeye başlar. En sık görülen bel kayması nedeni yaşlılıkla birlikte gerçekleşen yıpranmadır. Yaşın ilerlemesiyle beraber buradaki yapılar eskir ve kolaylıkla kayma meydana gelebilir. Bir diğer neden ise travmadır. Trafik kazası ve yüksekten düşme gibi büyük travmalarda bel kayması oluşabilir.
Bel kaymasının belirtileri bel fıtığına benzer. Bu yüzden bu iki hastalık sıklıkla karıştırılır. Ancak bel fıtığı hastalığından ayıran en önemli bulgu yürüme güçlüğüdür. Hasta uzun mesafe yürüyemez. Belli bir mesafeden sonra durup dinlenme isteği duyar.
Bel kaymasının tedavi yolunun belirlenmesinde en önemli nokta kaymanın hareketli olup olmamasıdır. Eğer hareketlilik yoksa ameliyatsız tedavilere başvurulabilir. Doğumsal nedenlere bağlı bel kaymalarında çocuk ergenlik dönemine geldiğinde ağrı gibi şikayetler hissedebilir. Eğer şikayetleri ciddi boyutta değilse genellikle ameliyat yapılmaz; birtakım ameliyatsız yöntemler uygulanarak takip edilmesi önerilir. Kaymanın hareketli olması durumunda bel kayması ameliyatı uygulanır. Bu ameliyat mikrocerrahi teknikle yapılır ve vidalama ameliyatı olarak da geçer.
Ameliyatsız bel kayması tedavisinde şu metotlar uygulanır:
Bel fıtığı ameliyatı mikrocerrahi teknikle yapılır. Genel anestezi (narkozlu) ya da epidural anestezi (narkozsuz) altında yapılabilir. Kaymanın bulunduğu yere vida konularak sinirlere zarar veren hareketlilik giderilir. Vidalar tamamen insan vücuda uygundur ve hasta, ömrü boyunca varlığını hissetmez. Bel kayması olan bir hastada bel fıtığı ve dar kanal sorunlarının olma ihtimali de yüksektir. Eğer bu gibi ek hastalıklar varsa aynı seansta bunlara yönelik tedavi yapılır. Mikrocerrahi teknik sayesinde ameliyat sırasında güven ve konfor elde edilir. Bu hem hasta için hem de cerrah için avantajdır. Küçük kesi açıldığı için (yaklaşık 1 cm) ameliyat sonrası süreç hem daha ağrısız hem daha hızlı geçer. Hasta ameliyattan hemen sonra (birkaç saat içinde) ayağa kaldırılır. Normal hayatına ertesi gün dönebilir. Eğer hafif bir işte çalışıyorsa birkaç gün sonra işinin başına geçebilir. Ağrıların son bulduğu, sağlıklı bir hayat yaşaması hedeflenir.